MANAM PURIRICHINKUCHU SUYUNTINPI QALI KAWSAYTA EMERGENCIAPI DECLARAQ LEYTA

Tribunal Constitucional (TC) wasipa Pleno huñunakuyninpim mana uyankuchu Poder Ejecutivopa Inconstitucionalidad mañakuyninta Congreso de la Republicapa contranpi, Y° 31125 Leyta paqarichisqanku rayku Perú suyupi qali kawsay emergenciapi declarasqa kananpaq hinaspapas allichachisqa kananpaq, leytam paqarirachirqaku 19 febrero killa 2021watapi.

Y° 00027-2021-PI/TC expedientepa sentencianpim magistradokuna uyarqunku sapa kuti Leypa autografan mañakusqankuta, rimarisqankuman hinaqa manam usuchinchu sapankama Estado wasikunapapa atiynintaqa, Constitucionpa 43 articulon nisqanman hina.

Chayhinallataqmi yuyarichimuchkan Poder Legislativopa ruwanankunapi Constitución maykama atiynin qusqanta, ruwanankunapim kachkan leykuna qispichiy aswanraq runakunapa derechon ama usuchisqa kananpaq hinaspapas estadopa yanapakuyninkuna qayllasman chayananpaq.  Chaymi qali kawsaypaq  urqusqanku leykunaqa constitucionpa kamachisqanman hinalla kachkan.

Poder Legislativopa Ley paqarichisqanqa Poder Ejecutivopa qali kawsaypaq llamkayninintaqa manam qipanchachinchu suyuntinpaq política llamkaykunapa chawpinpiqa.

Hinaspapas, TC nirullantaq, llamkaykunata qatipanapaq yuyaymanaykunaqa inconstitucionalchuya kanmanqa. Chaymi manapuni wasantaqa qunmanchu Constitucionpa 51 articulunmanqa, Carta Magna kamachisqanmanqa manapunim huk qillqakunaqa kallpanmanchu.

Luz Pacheco magistradapa votonñataqmi hukman karurqa, mana uyanapaqmi votarun 10 kaq yupaychasqa “Disposición Complementaria” nisqata, ichapas 3 hinallataq 4 kaq yupaychasqa votonkunapi nisqanman hina, llamkapakuy munaqkuna llallinakuywan llamkanankupaq qillqapi nisqanman hina, wakinqa mana uyanapaq hinam qiparun.

Manuel Monteagudo magistradopas hukmantam votarqun, chunka kaq yupaychasqa Disposición Complementaria mañakuypa, wakin kaq mañakuyninkunallata uyanapaqmi votarun. Nisqanman hinaqa, chay mañakuymi Congreso de la Repúblicapa qullqi llamkachinanta usuchinman, “suplencia” sutichasqa llamkaypi kaqkunata “plazo indefinido” llamkayman astachiptinku, llallinakuyman mana qayachispalla.